پرورش و نمو ارگانیک جنین نیازمند تامین همه مواد مغذی موضوع نیاز در تخم مرغ می‌باشد . که منشا تمام مواد ذخیره شده در تخم مرغ از مادرهایی می‌باشد که خویش این مواد را از نحوه جیره غذایی دریافت کرده‌اند . بنابراین هرگونه فقدان یا این که زیادی یا این که عدم تعادل مواد مغذی می تواند سبب به مرگ و میر جنینی در عصر انکوباسیون گردد . با اعتنا به کارداران مختلف دخیل در اندازه جوجه‌درآوری و کیفیت جوجه در زیرفقط به نقش ویتامینها در فرایند ایجاد جوجه میپردازیم . 

 

 

ویتامینها برای اغلب واکنشهای متابولیسمی و هم برای تکامل جنینی ضروری و حتمی هست . بنابراین به کارگیری کمتر از حد نیاز در جیره‌های تجاری ماد‌رها ، پی‌آمدهای منفی بر عملکرد تولیدی گله مادر دارااست . با توجه به این‌که ویتامینها صرفا ۴% کل هزینه دان را دربرگیرنده می‌گردد صرفه جویی در آن نمی‌تواند به تیتر یک راهکار مناسب تلقی گردد . 

تاکید این نکته حتمی می باشد که کمبود یک ویتامین به تنهایی به ندرت ملاحظه میگردد و اکثر وقت ها علامتها فقدان چندین ویتامین هم زمانی دیده میشود که ادغام ویتامینی به طور سهوی از جیره حذف گردیده باشد، یا این که اینکه در اثر سموم قارچی یا این که بقیه عوامل تغذیه‌ای باشد . واضح می‌باشد شناسایی دقیق موارد اخیر دشوار است، چراکه ممکن است گله یا این که جوجه علامتها کیلنیکی نبود ویتامین را نشان دهد، ولی تجزیه جیره هیچ کمبودی را نشان نمیدهد . از همین رو مدیران فارمها معمولا نیازهای ویتامینی را پاره ای بالاتر از حد مبنا در حیث می گیرند . 

در ادامه به به نقش ویتامینها در ساخت جوجه اشاره خواهد شد . 

ویتامینها: 

وجود ویتامینها برای اغلب واکنشهای متابولیسمی و تکامل جنین لازم می باشد . با توجه به این که ویتامینها تنها ۴% از هزینه دان گله‌های مامان را دربرگیرنده می‌شوند، صرفه جویی در مصرف آنان یک راهکار غالب نخواهد بود . 

ویتامین 

A: فقدان ویتامین A قبلی از تاثیر بر جوجه‌ درآوری باعثص افت ایجاد خواهد شد . فقدان ویتامین A در جیره مرغ مادر میتواند سبب ساز تلف شدن جنین در هفته اولیه انکوباسیون گردد، یا این که پس از تفریخ بعد از آن از مدتی تلف شود و احتمال دارد فراوان ضعیف باشد و پرورش مطلوبی نداشته باشد . البته می بایست دقت داشت که ارتقا ویتامین A بیش از ۱۰۰۰۰ واحد فی مابین المللی در هر کیلوگرم طعام میتواند سبب ساز تلفات زود هنگام جنین گردیده و خاصیت جوجه‌درآوری را هم کاهش می‌دهد .جنینهایی که دچار نبود ویتامین A می‌باشند علامتها تغییر‌و تحول وضعیت Malpsition و عدم رشد طبیعی دستگاه گردش خون و مشکل‌ها دیگر چشم می شود . در وضعیت تجاری فقدان ویتامین A در جیره مرغان مادر به ندرت چشم میگردد . 

بیوتین: 

بیوتین برای رویش و نمو طبیعی جنین و جوجه درآوری لازم میباشد . به لحاظ میرسد کاهش میزان بیوتین در جیره مرغان مامان گوشتی تا اندازه‌ای مشکل ها بالشتک پا در جوجه‌های گوشتی را تشدید می کند . کمبود بیوتین باعث افزایش تلفات در هفته نخستین و سوم جوجه‌کشی می‌شود . از علائم مشهود در موقعیت نبود بیوتین می‌توان به رویش غیر طبیعی غضروفها، کوتاهی غیر طبیعی اندامها و منقار طوطی صورت اسم برد . 

ریبو 

فلاوین: فقدان ریبو فلاوین از متداولترین کمبودها ی تغذیه‌ای موءثر بر جوجه درآوری می‌باشد . وجود ریبوفلاوین برای رشد و نمو جوجه ضروری میباشد (۲/۷۴ میلیگرم در هر کیلوگرم طعام برای بدست آوردن حداکثر جوجه‌درآوری) . همینطور اندازه فراوان B12 در کاهش اندازه ریبوفلاوین مو جود در زرده تخم مرغ دخالت دارااست . نبود ریبوفلاوین در جنین سبب ساز خیز، افزایش مرگ و میر در ۹تا۱۴ روزگی عصر انکوباسیون، خونریزی، کرک و پرهای بهم ریخته، کوتولگی ، ناهنجاریهای غضروفی و کم‌خونی می گردد . مقدار مرگ و میر به شدت نبود بستگی داراست البته پرهای بهم ریخته از نشانه ها بارز فقدان ریبوفلاوین می‌باشد . 

B12: 

مطالعات متعددی نشان داده می‌باشد که وجود B12 برای جوجه درآوری ارگانیک ضروری هست . محققان با افزودن ۳/۵۴میلیگرم ویتامین B12 در هر کیلوگرم طعام توانستند به حداکثر جوجه‌درآوری دست پیدا کنند . همان گونه که ذکر شد افزایش B12 منجر کاهش ریبوفلاوین در زرده می‌گردد . در رخ کاهش تولید، ناشی از فقدان B12 با طولانی تر کردن میزان کافی از این ویتامین به جیره آن گاه از ۴ هفته تولید به شرایط معمولی گشوده می گردد . 

کمبود B12 در نژاد لگهورن سپید تاثیر یه خرده بر جوجه‌درآوری داشت ، ولی در ردآیلندرد منجر کاهش ۲درصدی در جوجه‌درآوری شد ، که این نشان دهنده اینست که آلرژی به نبود B12 تا حدی مربوط به نژاد نیز میباشد . 

فقدان B12 منجر تلفات در هفته اولیه و ارتقا تلفات در هفته سوم دوره انکوباسیون می‌گردد . از نشانه ها نبود می‌توان به خیز دور و اطراف دیده – رشد ضعیف عضله‌ها پا– خونریزی– کوتولگی- کوتاهی منقار- شرایط غیر طبیعی رمز بین پاها اشاره کرد . 

اسید 

پانتوتنیک: جیره‌ها یی که فقدان اسید پانتوتنیک دارا‌هستند علاوه بر کاهش جوجه‌درآوری جوجه‌های حاصله دارای ماهیچه ها ضعیف – مفاصل متورم- و پردرآوری ضعیف می باشند . 

حداکثر تلفات جنینی در ۴روز نخستین انکوباسیون و پس از ۱۳ روزگی و پس از ۱۸ روزگی گزارش شده می باشد . 

تیامین: 

غلاتی که به طور معمول در جیره غذایی طیور به کار گیری می گردند دارنده مقادیر زیادی تیامین می باشند . به این ترتیب نبود این ویتامین در گله‌های مامان به ندرت چهره می‌دهد ، با این حال نبود ویتامین منجر تورم روان و تلفات جینینی می گردد . 

نیاسین: 

حساسیت مادرها به فقدان نیاسین و در سود جوجه درآوری گوناگون است .مثلا تلفات جنینی در لگهورن سپید در پروسه انتها مشاهده گردیده است در حالیکه در ردآیلندرد در اوایل جوجه کشی اتفاق افتاده هست . 

اسید 

فولیک: نیاز مادران به اسید فولیک برای جوجه‌درآوری بیش از تولید تخم مرغ می باشد . نبود این ماده باعث حالتها غیر طبیعی در جنین مثل کجی استخوان درشت نی – کوتاه شدن استخوانها- منقار معیوب و چسبندگی انگشتان می‌گردد . بیشتر جنینها ظواهر تندرست دارا‌هستند ولی پس از نوک زدن به اتاقک هوایی میمیرند . گزارش گردیده میباشد ذخیره طولانی زمان تخم مرغها در انبار محافظت باعث فقدان اسید فولیک در جنین می گردد . 

پیریدوکسین: 

کمبیود پیریدوکسین در مرغها فورا موجب بی اشتهایی و بدنبال آن کاهش جوجه‌درآوری و جدا ساخت می گردد . 

ویتامین 

K: مطالعات نشان می‌دهد وجود ویتامین K برای جوجه درآوری طبیعی و زنده ماندن جوجه‌ها پس از تفریخ موضوع نیاز می‌باشد . خونریزی در جنین یا این که پرده‌های جنینی از علائم اول نبود ویتامین K است . 

ویتامین 

D3: فقدان ویتامین D3 در اواخر جوجه کشی سبب تلفات جنین می گردد . که اکثر در روزهای ۱۸و۱۹ حادثه میفتد . علاوه بر تلفات نبود ویتامین D3 باعث تغییر‌و تحول صورت در منقار و عدم تشکیل کامل اسکلت میگردد . اما نقش ویتامین D3 در متابولیسم و انتقال کلسیم از پوسته به جنین را هم نباید فراموش کرد . 

ویتامین 

E: وجود ویتامین E برای جوجه درآوری حتمی هست . فقدان ویتامین E درجیره مادرهای گوشتی سبب ساز ارتقاء تلفات جنینی در هفته نخستین انکوباسیون میشود . این تلفات به طور یکسان در هفته‌های نخستین و سوم رشد دیده می گردد . 

از نشانه ها کمبود می‌توان به لکه‌های تیره در چشم – کوری - سیستم عروقی غیر طبیعی (که باعث به توده شدن ضایعات در زیر پوست و خونریزی می‌گردد) اشاره کرد . 

اضافه کردن ویتامین E به مادر‌ها منجر افزایش تیتر ایمنی و در سود ارتقاء انتقال پادتن به جوجه‌ها می گردد . احتمالا بتوان خاطرنشان کرد ویتامین E بیشترین تاثیر را بر کیفیت جوجه دارد . 

در یک مطالعه به جیره مادر‌ها به ترتیب ۲۵و۵۰و۷۵ میلی‌گرم ویتامین E افزوده شد ، البته تاثیر معنا داری بر هچ نداشت . با این درحال حاضر بیشترین هچ در دز ۵۰میلیگرم بدست آمد و در اندازه ۱۰۰ میلی‌گرم عکس العمل ایمنی جوجه‌ها افزایش یافت . همچنین در این تست با تزریق ویتامین E به درون تخم مرغ ضریب تبدیل غذایی بهبود یافت و تلفات کاهش یافته و وزن آخرین بیشتری در ۴۲روزگی بدست آمد .